Medeniyet fikrini oluşturamamış, kendi medeniyetini inşa edip o temeller üzerinde yükselemeyen bir devletin uzun ömürlü olması mümkün değildir. Dolayısıyla 16. Yüzyıl siyasi haritası değerlendirilirken İslam medeniyetinin unsurları ele alınmadan bir değerlendirmede bulunmak hatalı olacaktır.
